Depresyon ve anksiyete yüksek oranda eş tanı hastalıklardır. Depresyon hastalığının temel belirtileri depresif duygudurum ve daha önce zevk alınan aktivitelerden zevk alamamak iken, anksiyete bozukluklarının endişe ve “kara kara düşünmeye” sebep olan kaygıdır. Bunun haricinde her iki hastalıkta da uyku azalması ve artması, konstantrasyon düşüklüğü, psikomotor yavaşlama, yorgunluk gibi eş belirtiler gözlenebilir. Bu eş belirtiler her iki hastalığın komorbid şeklinde görülme sıklığını arttırmaktadır.
Kaygı ve depresyon en yaygın ruhsal sağlık bozukluklarından ikisidir ve her iki bozukluk da teşhis ve tedavi biçimleri açısından birbirinden farklı olsa da, depresyon ve kaygının bazı belirtileri örtüşür ve birçok kişi her ikisini de deneyimler.
Çakışan semptomlar arasında şunlar yer alır:
-Beyin sisi veya konsantre olma zorluğu
-Uyku sorunları
-Sinirlilik
Uzun süreli kaygı duyguları depresyona da yol açabilir, özellikle tedavi edilmezse. Örneğin, yoğun korku veya endişe duygularınız varsa, bu umutsuzluk ve üzüntü duygularına yol açabilir. Ancak tedavi edilmeyen depresyon semptomları da kaygıya yol açabilir, değersizlik veya hayal kırıklığı duyguları gerginliğe ve korkuya dönüşebilir.
Ve bu ortak noktalara sahip olsalar da kaygı ve depresyon iki ayrı bozukluk sınıflandırmasıdır.
Kaygı bozuklukları genellikle kontrol edilemeyen endişe veya korkudan kaynaklanır ve aşağıdaki gibi birkaç farklı türü içerir:
-Yaygın anksiyete bozukluğu (YAB)
-Sosyal anksiyete bozukluğu
-Ayrılık kaygısı bozukluğu
-Panik atak
-Belirli Fobiler
-Agorafobi
-Madde kaynaklı anksiyete bozukluğu
-Başka bir tıbbi rahatsızlıktan kaynaklanan kaygı
Depresyon, bir kişinin uzun süreli üzüntü veya düşük ruh hali yaşayabileceği bir tür ruh hali bozukluğudur. Depresyonun birkaç türü vardır:
-Majör depresif bozukluk (aynı zamanda majör depresyon olarak da bilinir)
-Atipik başlangıçlı majör depresif bozukluk (atipik depresyon olarak da bilinir)
-Doğum sonrası başlangıçlı majör depresif bozukluk
-Mevsimsel örüntü gösteren majör depresif bozukluk
-Psikozlu majör depresif bozukluk (psikotik depresyon olarak da bilinir)
-Bozucu ruh hali düzensizliği bozukluğu (DMDD)
Kaygı Nedir?
Kaygı, strese karşı normal bir tepkidir endişeli, korkmuş veya gelecekten endişe duyduğunuzda hissettiğiniz şeydir ve bunaltıcı düşüncelere, duygulara veya hatta fiziksel semptomlara neden olabilir. Herkes zaman zaman kaygılı hisseder; önünüzde büyük bir sınav, işte sorunlar veya yeni bir yere gidiyorsanız, kendinizi gergin veya huzursuz hissedebilirsiniz. Ancak bu duygular geçmediğinde, yaşam kalitenizi etkilemeye başlar veya korkularınız elinizdeki stres faktörüyle orantısız hale gelirse bu bir kaygı bozukluğunun belirtisi olabilir.
Kaygı bozuklukları, yetişkinlerin yaklaşık %30’unu hayatlarının bir döneminde etkileyen bir ruh sağlığı durumu sınıfıdır ve kadınların kaygı bozukluğuna yakalanma olasılığı erkeklerden iki kat daha fazladır ve bu durum kadınlarda genellikle erkeklerden daha erken yaşta ortaya çıkar. Araştırmacılar, bu farklılıkların beyin kimyası ve savaş ya da kaç tepkisinin kadınlarda daha kolay aktive olmasından kaynaklandığını düşünüyor.
Kaygının Belirtileri
Kaygı, insanlarda farklı şekillerde ve farklı şiddet seviyelerinde ortaya çıkabilse de yaygın belirtileri şunlardır:
-Sinirlilik veya huzursuzluk hissi
-Yaklaşan bir tehlike veya felaket hissi
-Endişeniz veya korkunuz dışında hiçbir şeye odaklanmada sorun yaşıyorsunuz
-Aşırı endişe
-Hızlı veya artan kalp hızı
-Hızlı solunum veya hiperventilasyon
-Terleme ve titreme
-Uyku sorunu
-Mide bulantısı veya mide sorunları
-Kas gerginliği
-Yorgunluk veya enerji eksikliği
Bazı kaygıların bir kaynağa bağlı olduğunu, özellikle de bir nesnenin veya durumun doğrudan kaygıya neden olduğu belirli fobilerde, belirtmek önemlidir. Ayrıca, genel kaygı bozukluğu genellikle sosyal stres faktörleri bağlamında ortaya çıkar ve panik bozukluğunun tetikleyicisi olabilir veya olmayabilir, bu da her kişi için benzersizdir. Kaygı, konuşarak veya kendi başınıza akıl yürüterek kurtulabileceğiniz bir şey değildir, bu nedenle bir kaygı bozukluğu yaşıyor olabileceğinizi düşünüyorsanız, profesyonel yardım alın.
Kaygı bozukluklarının türleri ve nasıl tedavi edildikleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için: Kaygı bozuklukları: 5 ana türe genel bakış başlıklı yazımıza göz atın.
Depresyon Nedir?
Depresyon, nasıl hissettiğinizi, düşündüğünüzü ve davrandığınızı etkileyen bir tür ruh hali bozukluğu ve yaygın bir ruh sağlığı durumudur. Depresyonla yaşayan biri, depresif bir ruh hali veya bir zamanlar zevk alınan aktivitelere karşı ilgi kaybı yaşayacaktır. Depresyon ayrıca düşünmeyi, konsantre olmayı veya bilgileri tutmayı zorlaştırabilir.
Üzüntü nöbetleri yaşamak beklenen bir duygudur ve günlük yaşamın bir parçasıdır, ancak klinik depresyon farklıdır çünkü bu hisler ve düşünceler diğer semptomlarla birlikte en az iki hafta boyunca devam eder. ABD’li yetişkinlerin %16’sından fazlasının, yani yaklaşık 6 kişiden 1’inin hayatlarının bir noktasında klinik depresyon yaşayacağı tahmin edilmektedir.
Kadınlar erkeklerden daha sık depresyon yaşarlar. Diğer risk faktörleri arasında genetik (aile üyeleri), kişilik (düşük öz saygı gibi), çevresel faktörler (yoksulluk gibi) ve biyokimya, yani belirli beyin kimyasallarında dengesizlik bulunur.
Depresyon Belirtileri
Depresyon her kişide farklı görünsede, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı’na (DSM -5) göre klinik depresyon tanısı koymak için 5 veya daha fazla semptomun mevcut olması ve en az iki hafta sürmesi gerekir. Ayrıca, semptomların normal işlev seviyenizde bir değişikliğe neden olması gerekir. Yaygın semptomlar şunlardır:
-Üzgün, değersiz veya umutsuz hissetmek
-Psikomotor ajitasyon
-Psikomotor gerileme (normalden daha yavaş hareket etme veya yavaş hareket etme hissi)
-Daha önce zevk alınan aktivitelere veya hobilere karşı ilgi kaybı
-Beyin sisi ve odaklanma zorluğu
-İştahta değişiklik
-Kilo kaybı veya alımı
-Uyumakta zorluk çekmek veya normalden fazla uyumak
-Yorgunluk ve enerji kaybı
-Ölüm veya intihar düşünceleri
Kaygı veya Depresyon Yaşadığımı Nasıl Anlarım?
Konsantre olmakta zorluk çekiyor, uykunuzu kaybediyor veya huzursuz hissediyorsanız, bu günlük görevleri aksatan şeyin kaygı mı yoksa depresyon mu olduğunu belirlemek zor olabilir. Herkes gerginlik ve ruh halinde iniş çıkışlar yaşasada, bu hisler uzun süre devam ederse, klinik kaygı veya klinik depresyon belirtisi olabilir.
Kendinizi tam olarak iyi hissetmiyorsanız, terapistiniz veya psikiyatristiniz gibi bir sağlık hizmeti sağlayıcısıyla randevu alın. Bunlar, ruh sağlığı rahatsızlıklarını tedavi etmede uzmanlaşmış tıp doktorlarıdır. Bu rahatsızlıklar karmaşıktır ve doğru bir teşhis almak, daha iyi hissetmenin ilk adımıdır.
Aynı Anda Hem Kaygı Hemde Depresyon Yaşayabilir Miyim?
Çoğu zaman, kaygı ve depresyon aynı anda birlikte bulunur . Aslında, depresyon teşhisi konulan kişilerin neredeyse yarısına en az bir kaygı bozukluğu teşhisi de konur. Ve kaygı teşhisi konulan kişilerin depresyona da yakalanma olasılığı yüksektir. Bu şaşırtıcı değildir çünkü kaygı, sinirlilik, izolasyon ve huzursuzluk semptomları üzüntü, umutsuzluk ve hobilere karşı ilgi kaybı duygularına dönüşebildiğinden sizi depresyon riski altına sokabilir. Bu semptomları uzun bir süre boyunca yaşıyorsanız, birlikte görülen durumların riskini azaltmak ve tedavi sonuçlarını iyileştirmek için erken dönemde profesyonel yardım almak en iyisidir.
Kaygı ve Depresyon Tedavisi
Herkesin kısa süreli kaygı veya düşük ruh hali nöbetleri olur, ancak semptomlar devam ettiğinde yardım almak için bir ruh sağlığı uzmanına başvurmak en iyisidir. Her iki durumla ilişkili semptomları hafifletmeye yardımcı olabilecek etkili tedavi seçenekleri ve ilaçlar vardır.
Genellikle kaygınızı ve depresyonunuzu görmezden gelmek, “yeterince kötü olmadığını” veya zamanla “geçeceğini” düşünmek kolaydır. Ve bozuklukların farklı şiddetleri olduğu doğru olsada, kaygı veya depresyon günlük işlerin veya ilişkilerin önüne geçtiğinde, biraz ekstra desteğe ihtiyacınız olduğunun bir işareti olabilir. Yardım almanın ilk adımı, doğru bir teşhis ve etkili bir tedavi planı elde etmek için bir psikiyatrist, terapist veya birincil bakım sağlayıcısı gibi bir ruh sağlığı uzmanıyla bağlantı kurmaktır.
Nereden başlayacağınızdan emin değil misiniz? Şuraya göz atın: Ruh sağlığı sağlayıcıları: Hangisi sizin için en iyisidir?
Kaygı Bozukluğunun Tedavisi Nasıldır?
Kaygı tedavisi, teşhisinize ve semptomlarınızın şiddetine bağlı olarak büyük ölçüde kişiselleştirilir.
Bunlar, olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmek ve başa çıkma becerilerini geliştirmek için yaygın olarak kullanılan bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi konuşma terapisi (psikoterapi) veya kaçınılmış olabilecek korkularınızla yüzleşmeye odaklanan maruz bırakma terapisi gibi diğer terapileri içerebilir. Meditasyon ve nefes teknikleri de tedavi planınızın bir parçası olabilir.
Doktorunuz ayrıca kaygı giderici ilaçlar veya antidepresanlar gibi ilaçlar da önerebilir ve sizin için doğru tedaviyi bulmak için birlikte çalışacaksınız.
Depresyon Tedavisi Nasıldır?
Göz ardı edilir ve tedavi edilmezse, depresyon aylarca hatta yıllarca sürebilir ve hayatınız üzerinde bir sürü olumsuz etkiye sahip olabilir. Yaşadığınız depresyon türüne bağlı olarak tedavi değişebilir ancak genellikle konuşma terapisi (BDT gibi), ilaç (antidepresanlar gibi) veya her ikisini içerir. Elbette, yol ne olursa olsun, doktorunuzun sizinle konuşacağı yan etkiler olacaktır.
